Vorige maand werd bekend dat Alteveer-Cranevelt volgens de bewoners de meest leefbare wijk van Nederland is. Mooi nieuws waar we in Arnhem trots op mogen zijn. Ware het niet dat diezelfde maand de commissie Sociaal Minimum in haar rapport weer deelde wat we al wisten: Immerloo-Het Duifje heeft het grootste aandeel inwoners dat onder de armoedegrens leeft. Hier leeft 1 op de 5 bewoners onder de armoedegrens. Het is deze tegenstelling tussen Alteveer-Cranevelt en Immerloo-Het Duifje die Arnhem al decennia, zo niet eeuwenlang kenmerkt. Een grote tweedeling tussen arm en rijk. Te vaak en al veel te lang maakt het een groot verschil in welke Arnhemse wijk je geboren wordt en opgroeit. Te vaak en veel te lang hebben kinderen in Immerloo minder kansen dan kinderen in Alteveer. En te vaak en veel te lang zijn woningen in de rijke wijken omgeven door nog meer dure woningen, en zijn de voorzieningen in de armere wijken van slechtere kwaliteit.

We zijn daarom als GroenLinks niet alleen enorm trots op de stappen die we zetten in Arnhem. Maar we zien het ook als bittere noodzaak om te investeren in onze stad en problemen niet door te geven aan volgende generaties. De klimaatverandering wacht niet op ons, we moeten nu actie ondernemen. En de bestaanszekerheid van Arnhemmers blijft onder druk staan, daarom moeten we nu investeren in onze wijken en dat de komende jaren blijven doen.

Bestaanszekerheid

Echte, fundamentele verandering voor meer bestaanszekerheid moet komen uit Den Haag. De inkomens zijn te laag, de uitkeringen zijn te laag en mensen zijn teveel afhankelijk van toeslagen. Een hoger minimumloon, betaalbare publieke voorzieningen en voldoende geld voor gemeenten zorgen echt voor meer bestaanszekerheid. Wethouder Lauriks zei echter onlangs meer dan terecht: “De Rijksoverheid faalt.” De verandering komt niet zolang de neoliberale wind blijft waaien in Den Haag.

Daarom staat GroenLinks vol achter de stappen die Arnhem zet voor een eerlijkere stad. Stappen zoals het meer werken vanuit vertrouwen in de bijstand. Het weer zelf oppakken van de schuldhulpverlening. En het ruimhartig toekennen van niet alleen een energietoeslag, maar ook de Arnhemse Wintertoeslag. Als gemeente kunnen we veel en doen we veel. We geven meer dan ooit uit aan de bestrijding van armoede – 165 miljoen euro per jaar.

En we voeren het grootste Arnhemse wijkenprogramma ooit uit: Nationaal Programma Arnhem Oost. Een unieke aanpak waar GroenLinks helemaal achter staat. We kunnen hierin niet verslappen. De komende 18 jaar moeten we als Arnhem herstellen wat we te vaak hebben nagelaten in de wijken in Arnhem Oost. We moeten zorgen voor eerlijke kansen en bestaanszekerheid. Voor groene, veilige wijken. Voor het opheffen van de tweedeling die onze stad al te lang kenmerkt.

Zorg

We gaan steeds meer in samenhang werken in het sociaal domein, van schuldhulpverlening tot zorg en welzijn. Ook ondersteunen we gezinnen waar meerdere problemen bestaan vanuit de doorbraakmethode. We zorgen voor passende tijdige zorg. En we gaan door met het inzetten van de zorgaccounthouder, zodat kinderen sneller worden geholpen.

Maar, vorige week kregen we als gemeenteraad een brief van het college waarin de verwachte extra kosten voor Wmo en jeugdzorg met ons gedeeld werden. Een stijging van 8,8 miljoen euro in 2024, en meer dan 15 miljoen euro in de jaren erna komt op ons af. GroenLinks ziet dat we in 2024 zelfs met deze extra kosten nog steeds een sluitende begroting kunnen hebben, op basis van de mogelijke voorstellen die het college aan de raad zal doen.

GroenLinks vindt het daarom niet verstandig nu al allerlei – mogelijke onnodige – maatregelen te nemen. Als we minder investeren in kansen voor Arnhemse kinderen, in de aanpak van de wooncrisis of de aanpak van klimaatverandering; juist dan nemen we een hypotheek op de toekomst. We moeten verstandig omgaan met ons geld; maar gemeente Arnhem staat er financieel relatief goed voor. De stad nog onvoldoende: en daar moet onze focus op liggen.

Voor het daklozenbeleid zijn wij optimistisch dat een aantal extra investeringen worden gedaan met een aanpak gericht op opvang en begeleiding van verschillende groepen dak- en thuislozen. We zijn als GroenLinks benieuwd naar de mogelijke pilot voor een bouwdepot voor dakloze jongeren. Daarnaast zien Volt en GroenLinks de noodzaak om vastgoed aan te kopen voor maatschappelijke opvang. Met een motie maken we het mogelijk dat het college dit kan uitvoeren.

Eerder dienden we een motie in om met een helder plan te komen voor het terugdringen van thuiszitters in het onderwijs, zodat wij als raad weten waar de mogelijke knelpunten nog liggen en waar we op in kunnen spelen. Hierop heeft het college een toezegging gedaan en hebben we de motie ingetrokken.  

Wonen

Zoals we nu ook zien bij de onderzoeken naar de landelijke verkiezingen maken veel mensen zich druk om het tekort aan woningen, met name betaalbare woningen. Te lang is de bouw van woningen aan de markt overgelaten. GroenLinks zet in op echte volkshuisvesting, als een van de belangrijke taken van de overheid. En Arnhem pakt met lef de wooncrisis aan. We bespreken uiteraard de woonvisie nog. Daar staan gedurfde keuzes in om de wooncrisis aan te pakken. Maar ook in deze begroting wordt lef getoond.

We investeren echt fors in de ontwikkelingen in Spoorzone Arnhem Oost en Rijnpark. Arnhem maakt 90 miljoen euro vrij om aan de slag te gaan en haalt daarmee ook nog eens veel Rijksgeld binnen. Dat hebben we voor woningbouwontwikkeling nog niet eerder gezien en toont lef om problemen aan te pakken en niet voort te laten sudderen. En we zijn blij met verdere ondersteuning en bescherming van huurders, onder andere door het invoeren van de verhuurdersvergunning. 

Groen en aanpak klimaatverandering

Een groeiende stad kan niet zonder een groene stad. Het toevoegen van groen gaat gestaag door. Met bijvoorbeeld groen netwerk zorgen we ervoor dat we om kunnen gaan met de gevolgen van klimaatverandering. En we blijven bomen planten en met wijken kijken naar het radicaal vergroenen van hun buurten.

Ondertussen zetten we ook vol in op een schonere, duurzamere stad. Hier komen groen en links samen. Zo zorgen we er met de Arnhemse aanpak woningisolatie voor dat in 2030 ongeveer 35.000 woningen geïsoleerd zijn tot aan de nationale isolatiestandaard. We werken aan het verduurzamen van ons vastgoed en het worden van een klimaatneutrale gemeente in 2050. Volgend jaar denken veel Arnhemmers met ons mee in het eerste Arnhemse burgerberaad, om een oplossing te vinden voor onze steeds maar stijgende afvalberg.

Het komende jaar zien we ook uit naar stappen voor schonere mobiliteit. Zoals het investeren in de snelfietsroute met Huissen. De nieuwe mobiliteitsvisie moet de stad ruimte geven voor de komende decennia. Veel stappen zijn nu al te zetten en we vragen het college dit dan ook vol op te pakken. Klimaatverandering wacht niet, en we moeten snel tot actie overgaan.

Vrije stad

Met betrekking tot vluchtelingenopvang blijft de gemeente trouw aan de geschiedenis van Arnhem om een mensen die vluchten voor oorlog en geweld een veilige plek te bieden. We springen als stad bij wanneer de nood hoog is. Daarnaast kijken we naar meer permanente plekken voor opvang van vluchtelingen.  

Met de begroting zetten we een aantal goede voorzetten op het gebied van inclusie en diversiteit, ook samen met partners. We nemen acties op het gebied van onder meer antidiscriminatie, antiracisme en regenboogbeleid.

En: met deze begroting zetten we een volgende stap om te zorgen dat Arnhem de cultuurhoofdstad van het Oosten blijft. We zorgen dat geld voor culturele programmering structureel wordt. En we maken budget vrij voor investeringen in potentiële cultuurgebouwen.

Afsluiting

Voorzitter. We mogen niet verslappen of terugvallen. GroenLinks is ongeduldig optimistisch: we moeten blijven investeren in een duurzamere en eerlijkere stad. Een stad zonder tweedeling, met kansen voor alle Arnhemmers. Een stad met meer woningen en meer groen. Een stad van iedereen. Samen kan het. Dankuwel.