Hier een overzicht van de meest gestelde vragen over het nieuwe afvalbeleid in Arnhem, vaak Diftar genaamd:
Waar stemmen we over bij het referendum 17 maart 2021?
Op 15, 16 en 17 maart stemmen we tijdens een referendum over het afvalbeleid in Arnhem. Via een initiatiefvoorstel wil een deel van de raad DIFTAR terugdraaien, de containers open zetten voor iedereen en de containeropeningen vergroten. Als je 'ja' stemt, stem je voor het initiatiefvoorstel maar tegen DIFTAR. Dan verliezen we het voordeel van het systeem: minder restafval en minder kosten. Daarnaast heeft het initiatiefvoorstel andere nadelen: ook bedrijven en inwoners van andere gemeenten kunnen straks afval gratis kwijt. Wij als inwoners van Arnhem betalen dat dan. Stem je 'nee' dan stem je voor het laten bestaan van DIFTAR. Dit betekent niet dat er niks kan veranderen: het systeem moeten we blijven verbeteren. Zo nam de gemeenteraad een motie aan om na het referendum naast de 30 liter-openingen ook 60-liter openingen mogelijk te maken in de stad.
Wat zijn de eerste resultaten van DIFTAR?
Diftar zorgt ervoor dat mensen meer bewust omgaan met afval en afval beter scheiden. Dit blijkt ook uit de eerste resultaten van Diftar. Dit is winst voor het milieu. Gemiddeld bood de Arnhemmer in 2019 nog 220 kg. restafval per inwoner per jaar aan. Na invoer Diftar blijkt de hoeveelheid restafval gedaald naar omgerekend 124 kg per inwoner per jaar. Bij afschaffing van Diftar, maar bij handhaving van de afsluiting van de ondergrondse restafvalcontainers zoals gerealiseerd bij omgekeerd inzamelen, zal de hoeveelheid restafval in 2023 naar verwachting stabiliseren op 180 kg per inwoner per jaar, de reductie die met het systeem van omgekeerd inzamelen haalbaar is. Bij het openstellen van de containers zal de hoeveelheid restafval weer gaan stijgen naar +/-240 kg, de uitgangssituatie voordat met omgekeerd inzamelen en DIFTAR werd gestart.
Wat is/betekent DIFTAR?
Bij DIFTAR (Gedifferentieerd tarieven afvalkosten) betaal je voor de hoeveelheid restafval die je weggooit. Andere soorten afval kan je gratis weggooien (zoals papier, glas, plastic, groente- en tuinafval).
Waarom heeft de gemeenteraad voor DIFTAR gekozen?
Om afval te verminderen, kosten te beperken en voor een circulaire economie. We produceren met ze allen erg veel afval. In Arnhem is dat ruim 200 kilo restafval per persoon. De Rijksoverheid heeft vanwege het verduurzamen van onze samenleving en de stijgende kosten om afval te verwerken besloten dat dit teruggebracht moet worden tot 100 kilo restafval per persoon. Dit moeten gemeenten voor mekaar krijgen in 2020. Naast dat we als taak hebben ons restafval te verminderen, kunnen we ook de stijgende kosten drukken (zie vraag over betalen van DIFTAR). Daarnaast willen we in Nederland naar een circulaire economie en daarvoor hebben we schone grondstoffen nodig om her te gebruiken (zie ook vraag over nascheiden).
Waarom is de opening van de ondergrondse container verkleind?
Een van de oplossing waar de Arnhemse raad over moest beslissen was dat 60 liter voor veel minder valide lastig is naar de ondergrondse containers te brengen. Ook blijkt dat voor veel oudere deze grote restafvalzakken moeilijk te dragen zijn. De oplossing waar de raad voor heeft gekozen is om de trommels van de ondergrondse containers te halveren. Ook de kosten per keer zijn hiermee gehalveerd. Waardoor ook een grote groep inwoners die weinig restafval heeft tegemoet gekomen wordt. Voor de mensen en gezinnen die veel restafval heeft is de consequentie dat ze of vaker kleinere ‘porties’ afval kunnen weg brengen of twee keer de trommel achter elkaar kunnen legen. De kosten blijven dus gelijk voor de hoeveelheid afval. Een mogelijkheid zou kunnen zijn, om je huidige grote afvalemmer te gebruiken voor PBD (plastic, blik en drankkarton), aangezien dit de grootste afvalstroom is in de meeste huishoudens. En daarnaast een kleiner (30 liter) afvalemmertje voor restafval. Er was veel te doen om dit besluit. Daarom werken we na het referendum aan een systeem waarbij je in de wijk kan kiezen voor een kleine opening (€ 0,80) van 30 liter of een grote opening (€ 1,60) van 60 liter. Dit kan bijvoorbeeld als er twee containers naast elkaar staan.
Waarom zijn de ondergrondse containers eerder weer geopend en worden ze nu weer gesloten?
Na de vorige poging om de ondergrondse afvalcontainers af te sluiten bleken er nog enkele haken en ogen te bestaan in het systeem. Om zorgvuldig, omgekeerd inzamelen en DIFTAR in te voeren heeft de gemeente ervoor gekozen om eerst alle problemen op te lossen en daarna stap voor stap de inwoners van Arnhem het nieuwe afvalsysteem in te geleiden. Welke oplossingen we in Arnhem gaan toepassen zijn de afgelopen 2 jaar stuk voor stuk via de Arnhemse raad besloten. (Zie de vraag ten aanzien van privacy, 30 liter containergrootte, minima en GFT).
Ga ik nu meer betalen nu DIFTAR is ingevoerd?
Nee! In 2021 zijn door de invoering van DIFTAR de kosten van het wegbrengen van afval in Arnhem niet gestegen. In andere gemeenten steeg deze wel fors. De kosten van afval verwerken worden in Nederland duurder, dit komt doordat het voor afvalverwerkingsbedrijven duurder wordt en omdat het rijk extra belastingen op afvalverwerking heft. Er zijn twee opties die de kosten kunnen drukken, afval als grondstof aanleveren of minder afval produceren. Beide opties worden met omgekeerd inzamelen en DIFTAR toegepast. Als we kijken naar welke gemeente het miste kosten heeft aan afvalverwerking dan zijn dat de gemeente die omgekeerd inzamelen en DIFTAR. Dit is de mede reden dat we in Arnhem voor dit systeem hebben gekozen.
Hoe zit het met mijn privacy?
Eerder bleek dat het systeem met de afvalpas, de privacy van Arnhemse inwoners niet te kunnen waarborgen. Hierdoor is onder andere de invoer van DIFTAR uitgesteld. De gegevens zijn nu geanonimiseerd en worden alleen door de gemeente in een veilige omgeving gekoppeld om de rekening te kunnen sturen. De aantallen trommels die jij en je huishouden hebben geleegd zijn gekoppeld aan een anoniem nummer. De kosten zijn terug te leiden naar de hoeveelheid keren dat je afval hebt weggegooid, alleen het bedrijf dat dit registreert heeft alleen een anoniem nummer.
Waarom wordt de oplossing niet bij bedrijven die ons met afval opzadelen gezocht, zoals voedselproducenten en supermarkten?
Gelukkig is juist binnen DIFTAR de reststroom van verpakkingen een grondstof en geen afval. Dit is een eerste stapje naar een circulair systeem. Toch blijft het een heel belangrijk punt waar zowel GroenLinks lokaal, nationaal en Europees zich hard voor maakt. We hebben nu als burgers weinig/lastig de mogelijkheden om met name ons voedsel zonder verpakkingen te kopen. Natuurlijk zijn er mogelijkheden om zelf herbruikbare zakjes mee te nemen of boodschappen op de markt te doen, maar binnen het reguliere systeem van de supermarkten zijn er weinig opties. Hier moeten grote stappen in gemaakt gaan worden echter is het als stad lastig om dit bij de oorzaak, de voedsel producerend bedrijven & supermarkten, aan te pakken.
In mijn drukke leven is het erg moeilijk om minder afval te produceren, gaat DIFTAR mij geen problemen opleveren? Hoe kan ik omgaan met DIFTAR?
Voor veel Arnhemse inwoners zal het zeker wennen zijn om (meer) te gaan scheiden. Heel veel dat nu bij het restafval beland is eigenlijk een reststroom die we kunnen gebruiken als grondstof. Veel rest stromen zijn we eerder al gaan scheiden zoals, papier en glas. In Nederland doen we dit erg efficiënt en dit kan voor een groot deel hergebruikt worden. Nu gaan we nog een stap maken in die reststromen splitsen, door in ieder geval PBD (plastic, blik en drankkarton), zo veel mogelijk te scheiden van restafval. Restafval kunnen we nu alleen maar gebruiken om te verbranden. Een mogelijkheid zou kunnen zijn, om je huidige grote afvalemmer te gebruiken voor PBD, aangezien dit de grootste afvalstroom is in de meeste huishoudens. En daarnaast een kleiner (30l) afvalemmertje voor restafval. Als je goed je afval scheid ga je er qua kosten eigenlijk altijd op vooruit binnen DIFTAR. Dit zal even wennen zijn maar na een tijdje kost het scheiden van je PBD van je restafval niet echt meer tijd en financieel zal je erop vooruit gaan.
Wat kan ik met m’n GFT (groente fruit en tuin) afval doen?
Voor de meeste Arnhemmers (wonend in laagbouw) is de GFT bak nog steeds de manier om deze afval/grondstof stroom te verwerken. Voor andere Arnhemmers wonend in hoogbouw, is dit geen optie. Deze groep kan natuurlijk hun GFT bij het restafval gooien zoals vele dat nu doen, alleen gaan we per 30l zal restafval betalen en is dat dus in verhouding ongunstig. Echter zal voor de meeste die goed de andere reststromen scheiden, glas, papier en PBD, er toch al op vooruit gaan. Nog beter zou het natuurlijk zijn als ook het GFT van hoogbouw bewoners gescheiden verwerkt wordt. Als er meerdere buren graag hun GFT willen scheiden (zeker 10 huishoudens) kan je bij de gemeente een gezamenlijke GFT bak aanvragen. Mooi detail, van ons GFT wordt pot en tuingrond gemaakt, deze kan je weer gratis afhalen bij de gemeente.
Waarom doen we in Arnhem niet aan nascheiden?
Geen kostenreductie, minder schone reststroom en geen of geringe afname van restafval. Bij nascheiden lever je restafval inclusief plastic, blik en drankkarton (en eventueel groente- en tuinafval) aan bij de afvalverwerker, die dit vervolgens door de machine laat scheiden. Let wel, alleen het plastic, blik en drankkarton (PBD) kan hieruit gescheiden worden. Het GFT is dan te vervuild en wordt dan als restafval gezien. Ook het PBD is vervuild door het restafval. De reststroomverwerkers zeggen daarom dat voorscheiden schoner is en afval dus bruikbaarder is voor recyclen. Een ander groot nadeel is dat er bij nascheiden geen positieve stimulans is om minder afval te produceren. De eis van het Rijk om van ruim 200 kilo per persoon restafval naar 100 kilo of minder te gaan is hiermee niet te halen. Door voor DIFTAR en omgekeerd inzamelen te kiezen kunnen we allen noodzakelijke doelen behalen.
Wat is er geregeld voor groepen die vrijwillig straatvuil ruimen in de wijk, kan dat zo nog wel?
Bij de gemeente is er als organisatie een speciale pas aan te vragen om deze belangrijke werkzaamheden voort te kunnen zetten.