Door de initiatiefwet van Tweede Kamerlid Leijten (SP) zijn gemeenten sinds maart 2012 verplicht om een basistarief vast te stellen voor aanbesteding van de thuishulp. Deze procedure maakt onderdeel uit van de Wet maatschappelijke ondersteuning (Wmo). De thuiszorgorganisaties moeten niet op prijs, maar op basis van kwaliteit met elkaar concurreren. Een goed idee, maar er zit een addertje onder het gras: de Tweede Kamer laat het aan de gemeenten over om de tarieven voor de thuiszorg vast te stellen.

Hierdoor voel ik mij als raadslid moreel onder druk gezet. Het is de vakbonden namelijk niet gelukt een fatsoenlijke CAO voor de thuishulp uit te onderhandelen. En het Rijk, dat de bijdragen voor de Wmo voortdurend verlaagt, stelt op basis van deze CAO de thuishulpbudgetten vast.

De vakbonden proberen nu hun ‘gelijk’ te halen bij de gemeenteraad. Ze verkondigen dat we onwettig en asociaal bezig zijn als we binnen het rijksbudget blijven en de CAO volgen. Maar feitelijk vragen ze de gemeenteraad te repareren waar ze zelf hebben gefaald.

Als raadslid heb ik van de Tweede Kamer de kans gekregen om iets te doen aan de slechte lonen in de zorg, om zogenaamd mijn sociale gezicht te laten zien. Heel fijn, nu hoeft de Kamer zich niet meer verantwoordelijk te voelen. Want de gemeenten moeten zelf maar zien waar ze extra geld vandaan halen om thuishulpen een goede beloning te geven. En dat extra geld is er amper.

Sinds 2010 zit ik in de gemeenteraad. In die tweeënhalf jaar moest de gemeente Arnhem fors
bezuinigen, terwijl we ondertussen wel steeds meer verantwoordelijkheden hebben gekregen. De tariefstelling uit de wet-Leijten is daar een voorbeeld van. Terwijl de verantwoordelijkheid voor inkomensbeleid en de bijbehorende budgetten niet bij de gemeenten ligt, is de morele keuze voor al dan niet fatsoenlijke lonen hier wel neergelegd.

Daardoor lijken gemeenteraadsleden nu afhankelijk te worden van vakbonden: want zonder goede CAO-afspraken krijgen wij vanuit het Rijk onvoldoende geld om de mensen in de thuishulp het salaris te geven dat ze verdienen. En zonder dit geld is de kans die de wet-Leijten de gemeenteraad biedt om iets aan de slechte lonen in de zorg te doen slechts een schijnkeuze.

Marieke Overbeek, raadslid in Arnhem namens GroenLinks