De leesgroep Vrijzinnig Paternalisme buigt zich over het gelijknamige boek, dat onder redactie staat van Dick Pels, directeur van het wetenschappelijk bureau van GroenLinks. In het boek wordt besproken wat de balans is tussen individuele vrijheid en collectieve verantwoordelijkheid.
De leesgroep behandelt maandelijks een hoofdstuk. Tijdens de laatste bijeenkomst is het hoofdstuk van Tsjalling Wierstra en Evelien Tonkens ("Vrijzinnig paternalisme is open paternalisme") besproken waarin geanalyseerd wordt wat de politieke waarde is van openlijk paternalisme. Aan de hand van stellingen uit het hoofdstuk en vragen n.a.v. het hoofdstuk buigen we ons over de onderliggende dilemma’s.
Is er een bezwaar tegen paternalisme in de politiek? Wat is het verschil tussen open politieke stellingnames en openlijk paternalisme? Actuele onderwerpen in de politiek zoals de snelheid op de snelweg (verhogen naar 130?) en maatregelen tegen obesitas bij kinderen worden met elkaar doorgenomen en doorgelicht op paternalistische elementen en het gevoel daarbij.
T.a.v. snelheid wordt bijvoorbeeld aangedragen dat ik van mezelf kan vinden dat ik rustig 70/80 km in een woonwijk kan rijden zonder problemen te veroorzaken. Maar als ouder met kinderen wonend in die woonwijk vind ik het niet verantwoord, dus pleit ik voor een snelheid van 30 km. Op welke manier zorg ik ervoor dat er besloten wordt om voor de 30 km te gaan? Dat kan heel open: door aan te geven welk risico mijn kinderen lopen. Maar ook op een gesloten manier. Bijvoorbeeld door drempels en versmallingen in de woonwijk te vragen.
T.a.v. obesitas zijn er allerlei mogelijkheden om open of gesloten maatregelen voor te stellen. Gesloten maatregel is bv. supermarkten verplichten om bij de kassa alleen verantwoord snoep en/of fruit uit te stallen. Open maatregel is bv. bij producten met grote letters waarschuwingen te plaatsen (zoals bij sigaretten).
Hoe kan het dat sommige door de overheid ingezette beleidslijnen overgenomen worden door de samenleving en andere nauwelijks, bv. verbod op roken versus duurzaamheid. Welke inzet kun je vanuit GL daarbij verantwoorden/stimuleren en wanneer verzet je je tegen paternalisme.
We hebben een enthousiaste groep met weliswaar heel verschillende invalshoeken, maar toch een gelijke (GroenLinkse) basis. Ik vind het heerlijk om me onder te dompelen in de discussie, pik er veel van op en wordt uitgedaagd om uit mijn comfortzone te komen en anders tegen zaken aan te kijken. Heerlijk.
George Lagerberg