Met steun van GroenLinks heeft de gemeenteraad ingestemd met het nieuwe Afvalplan van wethouder Van Gastel. Er komt een heel ander systeem, om te beginnen in drie - nog aan te wijzen - wijken. Je hoeft herbruikbaar afval niet zelf, gescheiden, naar containers te brengen of een grijze kliko aan straat te zetten: in plaats daarvan haalt de gemeente huis-aan-huis papier, plastic en groente-, fruit- en tuinafval op. ‘Hou je nog restafval over, dan moet je dat in een speciale container gooien’, legt GroenLinks-raadslid Sjaak van ’t Hof uit. ‘Het is een prima plan. Mensen zullen hun afval beter gaan scheiden, omdat je het niet zelf weg hoeft te brengen. Daardoor wordt het veel eenvoudiger om te recyclen.’ Blijkt het systeem in de drie proefwijken goed te werken, dan wordt dit zogenaamde ‘omgekeerd inzamelen’ geleidelijk in de hele stad ingevoerd.

Containers vrij toegankelijk

Bij het Afvalplan is een aantal amendementen aangenomen. GroenLinks heeft ingestemd met het voorstel van de SP om de containers voor restafval voor iedereen toegankelijk te maken. Sjaak: ‘In het plan stond oorspronkelijk dat alle bewoners van Arnhem een pasje krijgen voor de container die het dichtst bij hun huis in de buurt is. Zo’n pasje heb je nodig om de container open te kunnen maken. Het leek de SP en ook ons veel handiger als je ook op andere plekken in Arnhem je vuilniszak met restafval kwijt kunt. Gelukkig was een meerderheid van de raad het hiermee eens en is het amendement aangenomen.’ Wethouder Van Gatel wil alle huishoudens twee pasjes geven, in plaats van één. ‘Dat is veel praktischer: heeft je partner het pasje per ongeluk in zijn broekzak gestopt, dan kun je tenminste zelf nog je afval weg gaan brengen.’

Uitbreiding statiegeld

Samen met de ChristenUnie heeft GroenLinks ook nog een motie ingediend over statiegeld. Sjaak legt uit: ‘De staatssecretaris overweegt, om onbegrijpelijke redenen, om het statiegeld deels af te schaffen. We hebben nu als gemeenteraad het college opgeroepen om er, via de Vereniging van Nederlandse Gemeenten, bij de staatssecretaris op aan te dringen dat hij dit niet mag gaan doen.’ Wat de Arnhemse gemeenteraad betreft mag hij zelfs nog wel een stapje verder gaan: ‘Omdat het statiegeldsysteem zo goed werkt, stellen wij voor om het juist uit te breiden naar petflesjes en blikjes. Het vermoedelijke resultaat: veel minder afval op straat en veel meer recycling van gebruikte materialen.’ GroenLinks heeft ook de oproep van Zuid Centraal gesteund dat in de toekomst veel beter overlegd moet worden met verschillende doelgroepen. Sjaak: ‘Dat is nu niet gebeurd, hoewel het heel belangrijk is over de gevolgen van de nieuwe plannen voor bijvoorbeeld oudere mensen en gehandicapten na te denken. Uiteindelijk is alsnog voldoende rekening gehouden met dit soort groepen, maar het kan geen kwaad het bij volgende plannen beter aan te pakken.’

Invoering nieuw systeem

De nieuwe manier van afval inzamelen, die ‘omgekeerd inzamelen’ wordt genoemd, gaat eerst door middel van een proef uitgeprobeerd worden. Het is nog niet helemaal duidelijk wanneer en waar deze pilot gaat plaatsvinden, maar wel dat hij in drie heel verschillende wijken zal plaatsvinden. ‘Als blijkt dat dit systeem goed werkt, en voorbeelden uit andere steden zoals Zwolle wijzen erop dat dat gaat lukken, zal op zijn vroegst in 2016 het systeem in heel Arnhem ingevoerd worden. Tegen die tijd zullen we ook bekijken of het zinvol is om nog een extra element in te bouwen, namelijk dat de afvalstoffenheffing afgeschaft wordt en dat je in plaats daarvan moet betalen voor de hoeveelheid (rest)afval die je produceert. Zo’n soort systeem, gebaseerd op het principe de vervuiler betaalt lijkt ons heel eerlijk. Maar het is natuurlijk alleen zinvol als het ook echt werkt, en als het er niet toe leidt dat mensen hun afval overal en nergens illegaal gaan dumpen.’ Of zo’n ander betaalsysteem er ook echt gaat komen wordt dus pas over een paar jaar besloten.